Samtök ferðaþjónustunnar leggja áherslu á að stjórnvöld skapi ferðaþjónustufyrirtækjum hagfellt rekstrarumhverfi sem geri þeim kleift að auka verðmætasköpun atvinnugreinarinnar í heild í umsögn sinni um þingsályktun um fjármálaáætlun fyrir árin 2026 – 2030 sem lesa má hér.
Aukum verðmætasköpun á hvern ferðamann með markvissri sókn í markaðssetningu
Samtökin benda á stjórnvöld hafa nýlega samþykkt ferðamálastefnu og aðgerðaráætlun til ársins 2030 þar sem lagt var áherslu á að atvinnugreinin eigi að vera leiðandi í sjálfbærri þróun. Í því felst að ferðaþjónustan sé arðsöm og samkeppnishæf og að atvinnugreinin haldi áfram að stuðla að bættum lífskjörum og hagsæld og verði áfram ein af grundvallarstoðum íslensks efnahagslífs. Meginmarkmið ferðamálastefnunnar er að auka framleiðni íslenskrar ferðaþjónustu og auka verðmætasköpun á hvern ferðamann sem kemur til Íslands með markvissri sókn á verðmæta markaði og markhópa. Samtökin ítreka mikilvægi ferðaþjónustunnar fyrir íslenskt efnahagslíf og fara yfir þær staðreyndir að atvinnugreinin skapaði 621 milljarðs króna gjaldeyristekjur árið 2024 og stóð fyrir rúmlega 8% af vergri landsframleiðslu það sama ár. Þá er það svo að þriðja hver króna af sköpuðum gjaldeyristekjum skilar sér til samfélagsins beint í formi skatta og gjalda.
Fyrirsjáanleiki leikur lykilhlutverk í rekstri fyrirtækja
Líkt og oft áður þá er eitt af stóru áherslum umsagnarinnar fyrirsjáanleiki í aðgerðum stjórnvalda. Mikilvægi fyrirsjáanleika leikur lykilhlutverk í rekstri fyrirtækja, óháð atvinnugrein, enda er það svo að breytingar sem gerðar eru á skattkerfinu með litlum fyrirvara setja áætlanir fyrirtækja í uppnám.
Ef stjórnvöld hafi það að markmiðið að ferðamaðurinn greiði sjálfur álagða skatta og gjöld þarf fyrirsjáanleika og festu, ella sitja íslensk ferðaþjónustufyrirtæki uppi með reikninginn. Þegar breytingar eru gerðar á sköttum og gjöldum með nær engum fyrirvara íþyngir það íslenskum fyrirtækjum enn frekar. Slíkar breytingar leggjast svo enn fremur þyngra á lítil og meðalstór fyrirtæki. Þó í öllum tilvikum séu þær slæmar. Engin atvinnugrein ætti að þurfa að starfa við sí endurtekna óvissu um fyrirvaralausar breytingar á sköttum og gjöldum í boði stjórnvalda. Samtökin taka dæmi um skattlagningu fyrri ríkisstjórna á ferðaþjónustuna og benda á að nú munu ökutækjaleigur að öðru óbreyttu sitja uppi með verulegan kostnað við innleiðingu kílómetragjaldsins.
Gætum að okkur þegar kemur að auðlindagjöldum og hækkun á virðisaukaskatti
Þá er umfjöllun um fyrirhugaða álagsstýringu á ferðamannastöðum þar sem megináhersla er lögð á að auðlindagjöld verði ekki sett á í tekjuöflunarskyni fyrir ríkissjóð. Það þurfi að fara fram heildræn greining á útfærslu boðaðra auðlindagjalda og efnisleg umfjöllun um með hvaða hætti stjórnvöld sjá fyrir sér að ná meginmarkmiðum hagkvæmrar álagsstýringar á ferðamannastöðum og hvernig eigi að taka tillit til þeirra skatta og gjalda sem fyrir eru nú þegar í gildi. Ásamt því að framkvæmt verði áhrifamat á því hvað innleiðing auðlindagjalda fyrir aðgang ferðamanna að náttúruperlum Íslands muni koma til með að þýða fyrir ferðaþjónustufyrirtæki landsins og íslenskt efnahagslíf í heild sinni.
Þá rifja samtökin upp afstöðu og skýrslu samtakanna um áhrif þess að hækka virðisaukaskatt á ferðaþjónustu hér landi. Þar sem kom fram að hækkun virðisaukaskatts á ferðaþjónustu mun minnka veltu í ferðaþjónustu, veikja samkeppnisstöðu og draga úr vexti hennar á komandi árum. Draga úr vergri landsframleiðslu og vexti hennar. Auka opinberar skatttekjur mun minna en nemur hækkun virðisaukaskattshlutfallsins og ef til vill lækka þær í framtíðinni miðað við það sem hefði að öðrum kosti orðið. Lækka gengi og hækka verðlag og þar með verðbólgu á viðkomandi ári hækkunarinnar. Þannig leiðir hækkun hlutfalls virðisaukaskatts í upphafi til almennra verðhækkana bæði beint og óbeint og eykur þar með verðbólgu, samkvæmt skýrslu Hagrannsókna sf.
SAF leggja líkt og áður á mikilvægi þess að forgangsraða fjármagni í rannsóknir og gagnaöflun um ferðaþjónustu enda eru þær lykilatriði fyrir framtíðarverðmætasköpun atvinnugreinarinnar. Enda er það alveg ólíðandi að við vitum ekki hvað svör við einföldustu spurningum um ferðaþjónustu hér á landi. Eins og hvað þeir séu margir, hvaðan þeir koma, hvað þeir dvelja hér lengi, hvert þeir fara um landið eða hvað þeir eyða miklu.
